Осы мақалада аурудың дамуы, емдеу жолдары, алдын алу шаралары және HPV инфекциясының рөлі туралы мәліметтер қамтылады.
Зерттеуді Mayo Clinic мамандары жүргізген, ондағы жетекші авторлар қатарында Kristina Butler, M.D., M.S.бар. Зерттеу АҚШ-та жүргізіліп, әлемдегі жатыр мойны обырымен күреске арналған әдістер мен диагностикалау шараларын жақсарту мақсатында жасалған. Бұл зерттеу жатыр мойны обырының дамуы, оның себептері және алдын алу жолдарын кеңінен талқылайды.
Жатыр мойны обырының негізгі себептері
Зерттеу көрсеткендей, жатыр мойны обырының 95%-дан астамы HPV вирусымен байланысты. Вирус әйелдің жатыр мойны жасушаларына әсер етіп, уақыт өте келе олар қатерлі ісікке айналады. HPV — жыныстық қатынас арқылы жұғатын кең таралған инфекция. Көп жағдайда дененің иммундық жүйесі вирусты басып, жояды. Алайда, кейбір адамдарда вирус бірнеше жылдар бойы сақталып, жатыр мойнындағы жасушалардың қатерлі ісікке айналуына ықпал етеді.
Аурудың дамуы және клиникалық көріністері
- Жатыр мойны обырының ерте кезеңінде симптомдар байқалмауы мүмкін. Бірақ обырдың дамуы кезінде келесі белгілер пайда болуы ықтимал:
- Жыныстық қатынастан кейінгі қанды бөліністер;
- Ай сайынғы етеккірдің қатты және ұзақ уақытқа созылуы;
- Қан аралас су тәрізді бөліністер, кейде жағымсыз иіс шығуы мүмкін;
- Жыныстық қатынас кезіндегі немесе жамбас аймағындағы ауырсыну.
Емдеу жолдары
Жатыр мойны обырының бастапқы кезеңінде хирургиялық жолмен ісікті алып тастау кеңінен қолданылады. Басқа жағдайларда радиациялық терапия, химиотерапия немесе иммундық терапия сияқты емдеу әдістері қолданылады. Иммундық терапия ICIs (иммундық бақылау нүктесінің ингибиторлары) секілді препараттармен жүзеге асырылады, бұл емдеу тәсілі дененің табиғи қорғаныс механизмін белсендіріп, қатерлі ісік жасушаларын жоюға көмектеседі.
Алдын алу және скринингтік бағдарламалар
Жатыр мойны обырының алдын алудың ең тиімді жолы — HPV-ға қарсы вакцинация. Вакцинация жасөспірім қыздарға жыныстық белсенділік басталғанға дейін жасалады. Сонымен қатар, Пап-тест немесе HPV тесті арқылы жатыр мойнындағы патологиялық өзгерістерді ерте кезеңде анықтап, ауруды емдеуге мүмкіндік береді. ДДСҰ мәліметтері бойынша, барлық әйелдер 21 жастан бастап әр 3 жыл сайын скринингтен өтуі қажет.
Жатыр мойны обыры — бұл алдын алуға болатын ауру. Алайда, алдын алу шараларын дер кезінде жасамай, аурудың дамуына жол берілсе, оның емделуі қиындайды. Бұл мақала оқырмандарға жатыр мойны обырының даму себептерін түсініп, алдын алу және емдеу жолдары туралы ақпарат алуға көмектеседі. HPV вакцинациясы мен скринингтік бағдарламалар — жатыр мойны обырының таралуын болдырмаудың тиімді әдісі екені айқын.