Жақында Еуропалық комиссия (ЕК) өкілі Politico басылымына берген сұхбатында, Грузияның саяси бағыты өзгермесе, визалық режимді уақытша тоқтату мүмкін екенін мәлімдеді. Бұл мақалада біз Еуропаның осындай шешімге неге келуі мүмкін екендігін, Грузияның саяси траекториясы қалай өзгергенін және мұның Грузия халқына, экономикасына және болашаққа қалай әсер етуі мүмкін екенін талдаймыз.
Грузия мен ЕО қарым-қатынасы: маңызды қадамдар
Грузия Еуропамен тығыз қарым-қатынас орнатуға тырысып келе жатқан елдердің бірі. Еуропалық интеграцияға ұмтылған Грузия бірнеше маңызды қадамдар жасады. 2014 жылы ел Еуроодақпен Ассоциация туралы келісімге қол қойды, бұл келісім экономикалық және саяси интеграцияның негізін қалады. 2017 жылы енгізілген визасыз режим ел азаматтарына Еуропаға еркін саяхаттауға мүмкіндік берді. Бұл тек саяхат қана емес, сонымен қатар, мәдени және экономикалық байланысты нығайту үшін маңызды қадам болды.
"Грузиялық арман" партиясы және авторитаризм бағытындағы сын
Грузияның қазіргі саяси жағдайы соңғы жылдары күрделене түсті. Биліктегі "Грузиялық арман" партиясы, әсіресе оның көшбасшыларының кейбір әрекеттері, Еуропа мен Батыс елдерінің сынына ұшырап отыр. ЕО және басқа халықаралық ұйымдар Грузияда демократияның әлсіреуіне, биліктің көпжақты бақылау механизмдерінен ауытқуына алаңдаушылық білдіруде.
Грузияда медиа еркіндігі мен сот жүйесінің тәуелсіздігі сияқты демократиялық принциптерге қысым көрсетілуде деген пікірлер күшейе түсті. Бұл жағдайды Грузия оппозициясы мен азаматтық қоғам өкілдері де қолдап отыр. Сонымен қатар, кейбіреулер елдің Ресейге жақындап келе жатқанын байқауда, бұл Еуропа мен Батыс елдерінің алаңдаушылығын күшейте түсті.
ЕС-тің ықтимал реакциясы: визасыз режимді тоқтату қаупі
Politico мәлімдемесі бойынша, Еуропалық комиссияның өкілі "барлық мүмкіндіктердің қарастырылып жатқанын" айтты. Оның ішінде визалық либерализацияны уақытша тоқтату мүмкіндігі де бар. Егер Грузия "авторитарлық траекториясын" жалғастыра берсе, ЕО мұндай қадамға баруы мүмкін. Визасыз режимді уақытша тоқтату — Грузияның еуропалық арманына ауыр соққы болуы мүмкін, себебі бұл елдің халықтық интеграцияға ұмтылысын шектейді.
Визасыз режимнің тоқтауының салдары
Егер визасыз режим тоқтатылса, Грузия азаматтары үшін бұл үлкен қиындық тудырады. Ең алдымен, ел азаматтары үшін Еуропаға кіру қиынға соғады, ал бұл елдің экономикасына да әсер етуі мүмкін. Еуропаға жұмысқа немесе оқу үшін баратын азаматтар саны күрт азаяды, бұл елдің экономикалық байланыстарын әлсіретеді. Сонымен қатар, мұндай қадам ЕО мен Грузия арасындағы саяси және дипломатиялық қарым-қатынастарға да кері әсер етуі мүмкін. Еуропалық интеграцияға ұмтылған Грузия халқы үшін бұл шешім үлкен көңілсіздік тудырады.
Грузияның болашағы
Грузияның демократиялық жолы қалай дамитыны әлі белгісіз. Елдің билігі "Грузинская мечта" партиясының саясаты мен әрекеттеріне байланысты Еуропа тарапынан сынға ұшыраса да, елдің еуропалық интеграцияға деген ұмтылысы сақталып отыр. Бұл жолдағы кез келген өзгеріс елдің болашағына, оның экономикасына және халқының өміріне айтарлықтай әсер етуі мүмкін. Визасыз режимді тоқтату — уақытша болса да, Грузия үшін маңызды ескерту болады. Бұл шешім елдің саяси бағытын қайта қарауға және демократиялық принциптерді қалпына келтіруге ынталандыруы мүмкін.
Грузияның саяси болашағы қазіргі таңда Еуропалық одақпен қарым-қатынасының кілті болып отыр. Визасыз режимнің тоқтатылуы елдің еуропалық жолындағы үлкен кедергі болуы мүмкін. Алайда, бұл тек Грузия билігінің саяси таңдауларына байланысты шешілетін мәселе. Егер елдің демократиялық институттары қайтадан нығая түссе, визасыз режим сақталып, Грузияның Еуропамен тығыз байланысы жалғасады. Қалай болғанда да, бұл Грузия үшін сындарлы сәт.